07
Apr

چطور خلاقیت‌مان را در خانه تقویت کنیم؟

چطور خلاقیت‌مان را در خانه تقویت کنیم؟

تمرین هایی برای پرورش مهارت خلاقیت در خانه بدون محدودیت سنی

“تعریف خلاقیت چیست؟ آیا میشود به صورت فردی خلاقیت را افریش داد؟ آیا تمریناتی وجود دارد که بدون نیاز به کارگاه آموزشی یا دوره خاصی ، حتی در خانه‌مان بتوانیم مهارت خلاقیت و رویکردهای خلاقانه ی خودمان را افزایش دهیم؟ چند روز طول میکشد تا ما به افراد خلاق و متمایزی تبدیل شویم؟”

اینها سوالاتیست که شاید در یادداشتی که اخیرا نوشته ام چند جواب موثق و کاربردی برای علاقه مندانش پیدا شود.

تقویت رویکرد خلاقانه و نگاه خلاق به صورت فردی

همانطور که احتمالن میدانید هرگونه مفهوم و مهارت پیرامون «خلاقیت، تفکر خلاقانه و نوآوری» همواره در مسیر کاری و هنری من  حضور داشته و به نوعی خوراک روحی و کاری برای من محسوب می شوند. از همین رو، مدتی پیش در دوره ی آنلاینی  با این عنوان شرکت کردم که زیرنظر مدیر خلاقیت/ مدیر هنری شناخته شده «دیو بیرس- Dave Birss» برگزار و اجرا میشد. این دوره در ادامه و تکمیلی دوره آموزشی آنلاین «پرورش خلاقیت در خانه در مدت 10 روز» از ایشون بود. اساسا فعالیت های او با مقوله ی «خلاقیت» گره خورده است. او به عنوان سخنران یا مربی یا مدیر خلاقیت و نوآوری به افراد و سازمان ها کمک می کند تا بهتر بتوانند از مهارتهای خلاقانه شان استفاده کنند. دیو با نشان دادن راههای موثر به سازمان ها برای «درست/به جا فکر کردن» آنها را برای خلق ایده های اثربخش و ارزش آفرین کمک می کند . پیشنهاد می کنم به سایت «دیو بیرس- Dave Birss» سر بزنید و با روحیه ی طنز و کمی شوخ او هم بیشتر آشنا شوید. J برای آشنایی بیشتر با او نام چند کتاب که عموما جزو کتاب های بسیار پرفروش در آمریکا هستند در زیر آورده ام. 

How To Get To Great Ideas

Iconic Advantage

A User Guide to the Creative Mind 

iamsoheil- blog- Dave Briss

در این دوره آموزشی یک تمرین برای هر روز ارایه میشد و بطور پیوسته در 10 روز با انجام آنها روند مهارت افزایی و پرورش ماهیچه های خلاقیت دنبال میشد. در این یادداشت و یادداشتهای بعدی که در ادامه روی بلاگ سایت سهیل اعرابی قرار خواهند گرفت تلاش می کنم تا جانمایه و تمرینات ارایه شده در این دوره را در کنار یافته ها و مثالهایی از خودم با شما در میان بگذارم و شما هم از انجام دادن آنها لذت ببرید و اگر شد نتایج این تجربیات را نیز با هم در میان بگذاریم.

تعریف متفاوتی از خلاقیت

اگر اجازه بدهید تا از بازنشر هزاران تعریف شنیده شده و ممکن برای خلاقیت بگذریم، شاید کارسازتر باشد. اما از آنجا که ذهن آدمی همواره به دنبال یافتن چارچوب است تا احساس کند یک پدیده یا مفهوم را بهتر شناخته است، پس بیایید اینطور جوابش را بدهیم. زندگی روزمره ی ما سرشار از جوابهای خوکار و عکس العمل های اتوماتیک است. چرا؟ چون ذهن می خواهد کمتر انرژی اش را صرف یافتن و طراحی راهکارهای جدید برای رفتارها، پالس ها و کنش های تکراری کند. مثل زمانیکه شما چراغ سبز عابرپیاده را می بینید بدون نیاز به اندیشه مجدد شروع به حرکت و عبور از خیابان می کنید. یا زمانی که گشنه تان میشود سراغ یخچال میروید و بعید پیش میاید تا سراغ قفسه ها یا داخل فر در آشپزخانه به عنوان اولین گزینه بروید. معمولا برای خاموش کردن شمع یا کبریت از بازدم خودتان استفاده میکنید و بعید است با قرار دادن حبابی دور آن هوای اطراف شمع یا کبریت یا شمع را محدود کنید و خلا ایجاد کنید! بنابراین ما برای امور واضح و ملموس اطرافمان پاسخ های خودکار و تنظیم شده ای داریم. اما «خلاقیت در محدوده ی ایده های غیر ملموس، ناآشکار و ناواضح شکل میگیرد».

پس اولین کار برای رشد خلاقیت این است که کارها را به شکل متفاوت انجام دهیم و درباره ی آنها و پاسخ های خودکار خودمان هوشیار باشیم. 

4 تمرین عملی پرورش خلاقیت و ایده‌پردازی

حال زمان آستین ها را بالا زدن و به وسط میدان رفتن برای تمرینهای خلاقیت است

تمرین خلاقیت روز اول: اتوبان فرضیه‌ها

در این تمرین قرار است شما بیاموزید و به خودتان یادآوری کنید برای پرورش خلاقیت می بایست چشم انداز و تجربه های خودتان را وسعت بدهید و مرزهای ناشناخته را به عقب برانید.

تمرین عملی: امروز یک چیز متفاوت بخورید یا بنوشید (حداقل یک یا بیشتر) پس از آن درباره این تجربه متفاوت برای خودتان بنویسید. طعم ها و مزه ها، بوها و مواجهه های زیادی هستند که شما هنوز فرضیه ای برایشان ندارید.

چه چیز یا چه کسی سر راه خلاقیت شما قرار گرفته است؟

آنچه ما را از خلاقیت دور می کند چسبیدن و تکیه کردن به آنچه میدانیم و می پنداریم است. زمانی که به خودمان می گوییم ما جواب درست را می دانیم در واقع راهی برای ورود ایده ی تازه یا بدیع وجود نخواهد داشت. ما خودمان میتوانیم اولین مانع و سرکوبگر خلاقیتمان باشیم. پس لازم است تمرین کنیم تا بدانیم چطور از سر راه خلاقیت خودمان کنار برویم.

تمرین خلاقیت روز دوم: نظر مخالف یا جبهه رقیب

احتمالا شما طرافدار نوعی نگاه سیاسی یا اجتماعی باشید. به عنوان مثال شاید مخالف برخی جریان ها یا نگرش های متدوال شده در شیوه زندگی باشین. مثال می زنم: گیاهخواری یا خام خواری در مقابل گوشت خواری. شما جز کدام دسته اید؟ مثالی دیگر: بنظر شما کشورهای اروپایی بایست چه رفتاری دربرابر مهاجرین غیرقانونی داشته باشند؟ موافق هستین با کمپ های مهاجران در این کشورها یا موافق برگرداندن آنها به کشورشان هستین؟ حتمن شما برای خودتان دلایل قابل قبولی دارید که جزو دسته موافقین یا مخالفین قرار گرفته اید. اینبار تلاش کنید در این موارد نظرات مخالف را بفهمید و بهتر به آنها گوش دهید.

تمرین عملی: امروز 5 مقاله و یادداشت از دیدگاه مخالف خودتان بخوانید و سعی کنید خوب بفهمیدش. نکات مهم و کلیدی اش را نت برداری کنید.

IAMSOHEIL-blog- creativity exercises

کلیدهای دروازه‌ خلاقیت: هوشیاری و مشاهده

یک تفاوت بسیار ساده و البته دست یافتنی بین افراد خوش شانس و کم شانس در همین واژه است : «هوشیاری» بدین معنی که آنجا که همگی در فشار و استرس انجام کارها و پروژه ها خمیده می شوند و تلاش میکنند محتاطانه گام های بعدی را بردارند، افراد باهوش مکثی می کنند و سر بالا میگیرند و جواب و میانبرهایی که دیگران ندیدند را پیدا می کنند. یک مثال بامزه برای این دو دسته وجود دارد:

آزمایشی انجام شد و به افرادی روزنامه هایی یکسان داده شد و از آنها خواسته شد در زمانی کوتاه تعداد عکسهای چاپ شده در صفحات روزنامه را اعلام کنند. همگی به سرعت مشغول شمردن شدند و تنها چند نفری زودتر دست از شمردن برداشتند و به جواب رسیده بودند. چرا که در صفحه دوم جواب نوشته شده بود! ولی سایرین چشمانشان دنبال تصاویر بود و نوشته ها را نادید می گرفتند.

تمرین خلاقیت روز سوم: شش دانگ باشید

هوشیاری ارتباط مستقیم و نزدیکی با توانایی مشاهده و درک درست پیرامون دارد. در فرآیند پرورش خلاقیت دستیابی به “قدرت مشاهده” یک مرحله قابل توجه است. شما بایست آن را افزایش دهید و اطرافتان گمشده های زیادی پیدا خواهید کرد.

تمرین عملی: امروز 10 چیز که تا به حال به آن توجه نکرده اید را پیدا کنید و درباره اش بنویسید.

خلاقیت به چه درد انسان ها و کسب و کارها می خورد؟

مسیله دقیقن همین جاست: 

خلاقیت در زندگی واقعی و روزمره بایست به کارمان بیاید و مشکلی را از ما حل کند یا سبب راحتی و لذت ما را فراهم کند. در غیر اینصورت فاقد ارزش می تواند باشد. اگر صحبت از این است که خلاقیت می تواند باعث بهبود و اثربخشی بهتر و بیشتر ما در زندگی کاری و حرفه ای مان نیز شود بدین معنی است که می بایست توانایی خلق ارزش و حل مسیله را پیدا کرد.

 شاید در مثالی جالب بهتر به این نکته ی کاربردی پی ببریم:

احتمال زیاد شما برای سفرهای توریستی یا بلندمدت خود از چمدان های بزرگی استفاده میکنید. چمدان های رنگارنگ که شاید تا حدود 30 کیلو هم فضا و امکان حمل بار را برای ما فراهم می کنند. عموما این چمدان ها چرخ های غلتانی دارند و توسط دسته چمدان می توان به راحتی آن را روی زمین کشید و نیازی به حمل و بردوش کشیدنشان نیست. اما جالب است بدانید همین چرخ ها پیش از دهه 1970 وجود خارجی نداشتند. بله! در حدود سال 1970 ایده ی چمدان هایی با چرخ غلتان توسط فردی به نام «برنارد سدو» مطرح شد و کم کم شکل تجاری به خودش گرفت. ایده ای که بسیار ضروری بنظر میرسید ولی پیش از او، همه مردم راه سختتر یعنی حمل چمدان های سنگین را بر روی دست، کارگران باربر یا ارابه های دستی را انتخاب می کردند. ولی نگاه خلاقانه و ارزش آفرین برنارد سدو به این مشکل باعث شد چمدان های چرخ دار متولد شوند.

Iamsoheil- blog- Bernard Sadow

تمرین خلاقیت روز چهارم : دستگاه مشکل یاب

یادتان میاید که درباره پاسخ های خودکار صحبت کردیم. ما عموما در مواجه با مشکلات و اصطحکاک های روزمره تلاش میکنیم با صرف انرژی کمتر از آنها عبور کنیم یا آنها را درنظر نگیریم.

تمرین عملی:  لیستی از مزاحمت های پیرامون ( مثال: سختی ها و کارهای تو مخی!) تهیه کنید  که ارزش حل کردن یا ساده کردن داشته باشند. حداقل یک یا دو مورد را از لیست تان بردارید و مختصر توضیح دهید و بنویسید که چطور می توانید حلش کنید. برای یافتن راهکار به خودتان وقت بدهید

موقعیت کنونی > در یک جمله توصیف‌اش کنید > موقعیت ایده آل‌ را بنویسید > راهکار برای رسیدن به موقعیت ایده آل را روی کاغذ بیاورید.

 

تا اینجا با چهار روز از تمرینات ارایه شده در این دوره آموزشی آشنا شدید. امیدوارم که برای هرکدام از تمرین ها وقت کافی بگذارید و سرصبر تجربه شان کنید. خوشحال می شوم که نظر و فیدبکتان را درباره این تمرینات که بر اساس دوره «دیو بیرس- Dave Birss»  با شما در میون گذاشتم بدانم و در کامنتها بخوانم. مشتاقم خواهد کرد تا ادامه ی این مسیر را سریعتر با هم پیش برویم.

بهار 1400- سهیل اعرابی

iamsoheil- blog - creativityاگر این یادداشت برایتان جالب بود، 

حتمن سری به مطلبی که در بلاگ با عنوان «چهارده تمرین برای افزایش خلاقیت در زندگی و کار روزانه» قرار دارد بزنید که در ارتباط با موضوع خلاقیت و ایده پردازی ترجمه و نوشته شده است.